Het einde van het jaar 2017 nadert, een tijd waarin de mens geneigd is om terug te kijken en de balans van het leven op te maken. De term #metoo is niet meer weg te denken uit de media en de maatschappij. Daarmee ook een aantal randverschijnselen die zich hebben laten zien: #victimblaming bijvoorbeeld.
Emotionele schade
Uit persoonlijke en professionele ervaring kan ik helaas stellen dat victimblaming nog schadelijker kan zijn dan de traumatische #metoo gebeurtenis zelf. Vooral wanneer dit voortkomt uit onbegrip voor hetgeen iemand heeft meegemaakt, vanuit de directe (en indirecte) omgeving van de persoon. Het niet kunnen vinden van een luisterend oor zonder oordeel, is de dubbele straf voor het slachtoffer. Het verhaal wordt weggestopt en het slachtoffer verliest het vertrouwen in de medemens en het geloof dat het ooit nog goed komt.
Hoe komt het dat een groot deel van de mensen om een slachtoffer heen zo slecht kan luisteren? Dit is vaak het gevolg van het zelf getriggerd raken wanneer hen een emotioneel beladen verhaal ter ore komt. Ouders willen logischerwijs niet dat hun kind pijn heeft en hun eerste reacties komen voort uit de pijn die zij daar zelf bij voelen. Zo ook met andere naaste familieleden, vrienden en andere personen die zelf emotioneel betrokken zijn bij een situatie.
Niet kunnen luisteren is een fysiek proces
Het niet kunnen luisteren zonder oordeel, heeft een fysieke oorzaak. Wel eentje die voortkomt uit de overdracht van emoties, maar heel simpel: als iemand huilt en het uitschreeuwt van pijn, klappen aan de andere kant de oren dicht. De woorden die iemand uitspreekt, het verhaal dat gedeeld wordt, wordt dan niet meer gehoord. Er is alleen nog overdracht van pijn en emoties.
Als de ’toehoorder’ zelf vervolgens in verdrongen en onverwerkte pijn terecht komt, is het haast onmogelijk om geen oordeel over het verhaal te hebben. Er vindt dan tegenoverdracht van deze pijn en emoties plaats, zeker wanneer de dader ook een bekende is. Dit haalt de aandacht weg van het verhaal van het slachtoffer en zo voelt deze zich niet gehoord. Beide personen schieten dan op slot. Dergelijke gesprekken kunnen binnen seconden uitmonden in een conflictsituatie.
Aandacht is de sleutel
Aandacht voor het verhaal van het #metoo slachtoffer, is de sleutel tot verwerking. Als toehoorder is het niet jouw taak om de ander te fixen, emoties weg te nemen, de negativiteit naar positiviteit om te draaien of de situatie tot een oplossing te brengen. De oplossing komt vanzelf voort uit het luisteren zonder oordeel. Stille empathie wordt dit genoemd.
Uit persoonlijke en professionele ervaring kan ik ook stellen dat het zelf kunnen uitvoeren van stille empathie onwijs moeilijk is. Zeker als je zelf nog met allerlei eigen onverwerkte trauma’s rond loopt. Eerst naar jezelf luisteren en emotionele lading verwerken, voordat je naar een ander kunt luisteren zonder oordeel, is dan nodig.
Mijn eindejaarswens
Als je de balans van het leven in 2017 opmaakt, voel dan ook wat de #metoo beweging bij jou in beweging heeft gebracht. Ben je slachtoffer geweest en heb je jouw verhaal nog niet gedeeld? Maak een afspraak met een goede vriend of vriendin bij wie je een luisterend oor kunt vinden, gewoon om een bakkie koffie te drinken. Of zoek een professional, er zijn therapeuten en coaches die van luisteren zonder oordeel hun beroep hebben gemaakt en gespecialiseerd zijn in trauma door seksueel grensoverschrijdend gedrag.
En ben je zelf geen slachtoffer, maar heeft de #metoo beweging jou wel geraakt? De realisatie dat er zoveel vrouwen en mannen zijn met een eigen #metoo verhaal heeft jou ook zo verrast? Zou je naar hen kunnen luisteren zonder oordeel over hun bevriezings-, vecht- of vluchtreactie of het feit dat ze hun herinneringen verdrongen hebben om te kunnen overleven? Kun je zonder aan victimblaming te doen, stil empathisch zijn?
Dit wens ik de wereld toe: dat de #metoo beweging ons heeft geleerd te luisteren naar elkaars verhaal, zonder oordeel over hoe het slachtoffer ermee is omgegaan.
Luisteren zonder oordeel zorgt voor emotionele ontlading…
Emotionele ontlading zorgt voor innerlijke rust…
Innerlijke rust zorgt voor het kunnen voelen van vertrouwen…
Vertrouwen is een onderstroom die wij allemaal in ons hebben maar soms niet meer kunnen aanraken…
Ik wens je vertrouwen!
sommigen zeggen kijk eerst naar je eigen aandeel voordat je een ander beschuldigt en dit klinkt als blaming the victim slachtofferbeschuldiging en morele ontkoppeling schuldvraagomkering. En zeg je dat dan gaan ze door met zeggen dat je eerst naar je eigen aandeel moet kijken en dan pas naar die ander moet wijzen. Het wil er gewoon niet in en leven in het moment. Hun aandeel of het aandeel van die ander zien ze niet. Het lijkt wel een gebrek aan logica. Oorzaak en gevolg. Van dat iemand het over zich zelf heeft afgeroepen. Door zoiets zeggen krijg je ook nog de schuld nadat wat je is aangedaan. Het kan heel beschadigend werken want je verlangt naar erkenning en begrip. Je zat in en afhankelijkheidspositie en kon je niet verdedigen. het is onverteerbaar dat ze de rollen ook nog omdraaien en wanneer je er tegen in gaat kunnen ze ook nog eens gaan jennen sarren treiteren. Ze vinden dat je egocentrisch bent en je zelf in het middelpunt van de belangstelling stelt en dat je je aanstelt en dat je een zeurpiet bent en negatief bent. Als je te vaak dit soort reacties krijgt kun je wel eens minder vertrouwen hebben omdat je nooit weet hoe iemand reageert. .
Hallo T. Huisman,
Ook hier bedankt voor het delen.
Kan ik verder nog iets voor je betekenen?